Ïðî÷èòàíèé :  1220
|
Òâîð÷³ñòü |
Á³îãðàô³ÿ |
Êðèòèêà
ÄÎÁÓØ
Ãåé, öè ÷óëè, ëþäè äîáð³,
ïåðåä êèì òî ëÿõè ñòèíóòü,
À çà êèì òî ìîëîäèö³,
à çà êèì ä³â÷àòà ãèíóòü?
Òî íàø Äîáóø, íàøà ñëàâà,
òî êàï³òàí íà ϳäã³ð'¿ -
Êðàñíèé-êðàñíèé, ÿê öàðåâè÷;
äâàäöÿòü ðîê³â ³ ÷îòèðè.
Õëîïö³â òèñÿ÷ ºìó ñëóæèòü, -
ïîêëîíèñÿ, ëÿäñüêèé êðàëå!
Íà òîé òîï³ð ºãî ÿñíèé
êëàëè í³ìö³ ìíîãî ñòàë³,
À í³ ò³¿ ïîðîøíèö³
áèëè óãðè çëîòà ìíîãî,
À òîé ðåì³íü á³ëüøå âàðòèé,
ÿê óäâîº öàðñòâà òâîãî.
ßñíà í³÷êà â ×îðíîãîð³,
ì³ñÿöü ñâ³òèòü, ì³ñÿöü ìð³º,
À êàï³òàí õîäèòü ñóìíî,
÷îñü ìó ñåðöå â ãðóäÿõ ì볺;
ͳ òîï³ð÷èê âæå íå ïåñòèòü,
í³ êðåñàê íå îáçèðàº, -
Õîäèòü, õîäèòü ïî äîëèí³,
êëîíèòü ãîëîâ òà é äóìàº.
Ãåé, êàï³òàí, òè íàø ïàíå,
íå ÿëî òè ñóìóâàòè!
ß ñï³âàê º íà ϳäã³ð'þ -
íå ðîçêàæåø çàñï³âàòè?
ß óì³þ ï³ñíåé ìíîãî,
à é ïîòðàôëþ çàòóæèòè;
Êàï³òàíå, öè íå êàæåø?
Ìîæå, õëîïö³â ïîáóäèòè?
Îíäå õëîïö³â òèñÿ÷ äâ³ñò³
ïîëÿãàëè ïî óáî÷³.
Ãåé, ÿê³ æ òî áóéí³, æâàâ³,
à ÿê³ â íèõ áèñòð³ î÷³!
Áî âîäè ùå âíè íå ïèëè,
õ³áà êðîâ òà áóéí³ âèíà;
Õë³á ¿õ á³ëèé íå ãîäóº,
ëèø æóáðîâà ñîëîíèíà.
À êàï³òàí ñòàâ íàä íèìè,
ðâå ï³ñòîëÿ, çâîäèòü ñêàëè;
Ãðèì! - à çáðó¿â òèñÿ÷ äâ³ñò³
íà íîãàõ âæå ïîñòàâàëè:
- Ùî ðîçêàæåø, ïàí êàï³òàí? -
Öè ïàëèòè, öè ðóáàòè,
Öè ÿêîìó êîðîëåâ³
êàæåø ãîëîâ ç â'ÿç³â çíÿòè?
- Âðàæà ãîëîâ íå ïðîïàäå,
çàêè ðóñüêà íå çàñòèëà;
Àëå êðàñíà, êðàñíà Äçâ³íêà
íà âå÷³ðêè çàïðîñèëà.
Âè ï³äåòå âðàç çî ìíîþ.
- ßê ðîçêàæåø - ³ äî ãðàí³!
Òè - êàï³òàí â ×îðíîãîð³,
à ìè òâî¿, êàï³òàíå.
...ßñíà í³÷êà â ×îðíîãîð³,
ñâ³òèòü ì³ñÿöü ç çâ³çäî÷êàìè.
Ç ëåã³íÿìè òèñÿ÷ äâ³ñò³
êâàïèòü Äîáóø îáëàçàìè,
À ñîâà äåñü çàòóæèëà,
ùî àæ ñåðöå â ãðóäÿõ ì볺;
 ×îðíîãîð³ í³÷êà ÿñíà,
ì³ñÿöü ñâ³òèòü, ì³ñÿöü ìð³º.
- Êàï³òàíå, çàâåðíèñÿ! -
Ïòàõà íóæäó íàì âîðîæèòü.
- Õòî òî êàæå? - êðèêíóâ Äîâáóø. -
Ãîëîâîþ íàé íàëîæèòü! -
Òà é óõîïèâ çà ï³ñòîëÿ.
- Îñüäå ñòîþ, ïàíå-áðàòå,
Ùå ðàç êàæó: çàâåðíèñÿ!
Îñüäå ãðóäè - ìîæ ñòð³ëÿòè.
Òàê êàçàâ ²âàí÷èê-ëþá÷èê.
Âè íå ÷óëè î ²âàí³? -
Åé, ëåã³íü òî áóâ õîðîøèé,
ïåðøèé â³í ïî êàï³òàí³;
À êàï³òàí ºãî ëþáèòü
ë³ïøå, ìàé, í³æ òîï³ð ç ñòàë³.
ßê ïîãëÿíóâ íà ²âàíà -
àæ ìó ðóêè á³ë³ ââ'ÿëè.
- Òîá³ ñîðîì, ñëàâíèé Äîáóø?
Ìàºø â çåìëþ ùî äèâèòè:
Çàäëÿ Äçâ³íêè-õàáàëèö³
ñâîãî áðàòà õî÷åø âáèòè?..
ßê òè äóìàø, äîáðà äóøå,
ùî òà ñóêà òåáå ëþáèòü?
Áàçàðíèêè òâî¿ ëþáèòü!
Çàâåðíèñÿ, áî òÿ çãóáèòü.
- Àáè-ñü äàâ ìè ò³ëüêè çëîòà,
ùî íàïîâíþ ñþ äîëèíó,
Àáè-ñü äàâ ìè âäâîº á³ëüøå,
òî ÿ Äçâ³íêó íå ïîêèíó.
À íå õî÷åø òè çî ìíîþ
éòè äî Äçâ³íêè, - â òâî¿é âîë³;
Çàâåðíèñÿ ç ëåã³íÿìè,
àëå Äîáóø - í³, í³êîëè!
- ß òåáå áèõ ìàâ ëèøèòè?..
ß, òâ³é áðàò, - òåáå ñàìîãî?
Òîãî ëþäè íå ä³æäàëè,
òà é íå ä³æäóòü ëþäè òîãî.
Ãåé, íàïåðåä, ãàéäàìàêè!
Äå êàï³òàí - òàì ³ ëþäå.
Äàé ìè ðóêó, ïàíå-áðàòå,
ãåé, ãí³âó âæå â íàñ íå áóäå...
***
- Äîáðèé âå÷³ð, êðàñíà Äçâ³íêî,
îòâîðè, ïóñòè äî õàòè!
ѳìñîò õëîïö³â º çî ìíîþ, -
à âæå ÷àñ áè âå÷åðÿòè.
Ìè ïðèíåñëè ñð³áëà, çëîòà,
ìè ïðèíåñëè ìåäó ìíîãî,
Áóäåì ¿ñòè, áóäåì ïèòè;
îòâîðè íàì ëèø, íåáîãî.
- Öè òî âè òàì, ñëàâíèé Äîáóø?
(Òè ñÿ õî÷åø íàïèâàòè!
ß òè ïèâà íàâàðèëà -
áóäå ñâ³ò ñÿ äèâóâàòè!)
Åé, äàðóéòå, ëþáêó ëþáèé,
ùî íå ìîæó âàñ ïóñòèòè:
Ñòåôàíà ñÿ îò íàä³þ -
ÿê óçíàâ áè, ì³ã áè áèòè.
- Ùî òè ç ñâî¿ì ÷îëîâ³êîì!
Ñòåôàíîâ³ ÿ íå ðàäæó
Òåáå é ïàëüöåì äîêèí́óòè.
Îòâîðè ìè, ÿ òè êàæó!
- ß-áî êàæó, ñëàâíèé Äîáóø,
ùî ñåãîäíå íå îòâîðþ.
- À ÿ ï³äó íà ï³äñ³íº
òà é ç äâåðìè ñÿ ñàì ïîáîðþ.
-  ìåíå äâåð³ òèñî⳿ -
íå çëîä³ÿì äî ðîçëîìó!
- Ùî òè êàæåø, ãåé, ãàäþêî!? -
êëèêíóâ Äîáóø ã³ðøå ãðîìó
Òà é óõîïèâ çà îäâ³ðêè:
ÿê ñîëîìà, âñå ñÿ êðóøèòü,
Äâåð³ ãðèìëè ñåðåä õàòè, -
àæ íàá³é òóò â óõà ãëóøèòü.
Åé, íàáîþ æ òè çðàäëèâèé,
åé, íàáîþ ãîëîñíåíüêèé!
Ç êàï³òàíà êðîâ ñÿ 볺,
âïàâ êàï³òàí ìîëîäåíüêèé;
Âïàâ, êîíຠíà ìóðàâ³.
Êðîâ êèï'ÿ÷à òðàâè ðîñèòü,
À êàï³òàí êëè÷å õëîïö³â,
òà é êîíàº, òà é ¿õ ïðîñèòü:
- ßê ÿ, áðàòòÿ, âæå çàãèíó,
òî çëîæ³òü ìíÿ íà òîïîðè,
Çàíåñ³òü ìíÿ, äå íàéêðàùå, -
çàíåñ³òü ìíÿ â ñèí³ ãîðè,
Òàì, äå ëþäè íå çàõîäÿ,
òàì, äå ïòàøêè íå ñï³âàþòü;
Òàì ìåíå âè ïîõîâàéòå,
íàé ëÿõè ì³é ãð³á íå çíàþòü.
À ì³é òîï³ð çîëî÷åíèé
â Äí³ñòåð - Äóíàé çàòîï³òå;
Íåõàé çíàþòü ðóñüê³ ëþäå,
íåõàé çíàþòü ðóñüê³ ä³òè,
Ùî õòî æ³íö³ â ñâ³ò³ â³ðèòü -
ìóñèòü ìàðíå çàãèáàòè,
ßê âàø Äîáóø, âàø êàï³òàí...
Éîé! ïðîñòè ìíÿ, áîæà ìàòè!
... ×îðíîãîð³ ñîíöå ñõîäèòü,
×îðíîãîðà â ñâ³òë³ òîíå,
À â ñêàë³ òàì äåñü ãëèáîêî,
òàì ñîâà äåñü ïëà÷å, ñòîíå.
Àëå Äîâáóø ¿é íå ÷óº,
áî â ìîãèë³ âæå íå ÷óòè
Àí³ ï³ñíþ Äîáóøåâó,
í³ ôëîÿðè ñëåçí³ íóòè.
|
|
