Ïðî÷èòàíèé :  495
|
Òâîð÷³ñòü |
Á³îãðàô³ÿ |
Êðèòèêà
7. ÑÒÎÉÊÀÐ
̳ñÿöþ-êíÿçþ,
Á³ëèé â³â÷àðþ,
Âèéäè, ãîëóáå,
Ç ÷îðíî¿ õìàðè!
Áî ÿ äàëåêî
Ñþ í³÷ ìàíäðóþ;
Ñþ í³÷ ìàíäðóþ -
Äå öàð íî÷óº,
Òîé á³ëèé ö³ñàð
 çîëîò³é çáðî¿,
Ùî ìó òðè çîð³
Íàä ãîëîâîþ,
Íà êíÿæèõ ãðóäÿõ
Çîëîòå ðóíî...
Î ìîÿ äóìî!
.......................
Íå ïëà÷, ñåðöå, íå ïëà÷, ìîº!
Íå áóäó ç òîáîþ, -
̳æ á³ëèìè í³ì÷èêàìè
Íàéäó ñâîþ äîëþ.
Áóäó ç íèìè, ìîëîäèìè,
ϳä ãåðìàíîì áèòüñÿ,
Áóäó ó ¿õ ïèøíèõ öåðêâàõ
Áîãîâ³ ìîëèòüñÿ.
Áóäó òèõèì ¿õ ä³â÷àòàì
ϳä â³êíàìè ñï³âàòè,
Íà çîëîò³é áàíäóðîíüö³
Âñþ í³÷ ïðèãðàâàòè.
À ó äíèíó ïðèïî÷èíó
Íà ëåáåä³õ ãðóäÿõ,
Çàïëàêàíó Óêðà¿íó
Íàâ³êè çàáóäó.
Çàïëàêàíó Óêðà¿íó,
Çàïëàêàí³ ä³òè...
Çàáóäó òÿ, ñåðäå ìîº,
Ïðè ì³ñÿöÿ ñâ³ò³...
Ñâ³òè æ, ì³é êíÿçþ!
Õîòü íà ãîäèíó,
Õîòü â äîìîâèíó...
×îãî æ ÿ ïëà÷ó?..
dzéäè, ç³éäè, ñð³áíîðîãèé,
â ðîæåâ³ì ãàþ,
Ñêàæè º¿, ñåðöå ìîº,
ùî ¿é ïðîäàþ
Ìîëîäîìó ö³ñàðåâ³
â áàðâ³íêîâèé êðàé
Çà ÷àðî÷êó òîêàé-âèíà,
çà ìåäó áîêàë.
 áàðâ³íêîâ³é ͳìò÷èí³,
ÿê ì³ñÿöü ñõîäèâ,
Ïî ãàíî÷êó ìàëüîâàí³ì
öàð-ö³ñàð õîäèâ,
Íà çîëîò³é àëåóò³
äâ³ ï³ñåíüö³ ãðàâ.
 éîãî ëè÷êî êðèâàâîº -
â³í ãî óòèðàâ;
Íà ãîëîâ³ çàë³çíàÿ -
â³í º¿ çäîéìèâ,
Ïîö³ëóâàâ, òà é çàïëàêàâ,
òà é ïåðåëîìèâ.
"Îäíó, - êàæå, - ïîëîâèíó
áóäó äàðóâàòü,
À ç äðóãî¿ â çëîòàð÷èêà
äâà ïåðñí³ êóâàòü.
Äâà ïåðñòåí³ íàñàäæåí³,
à äîëÿ îäíà:
Çâ³í÷àþòüñÿ ç ×îðíèì ìîðåì
â íåä³ëþ äî äíÿ.
À ùîá ëþäè íå êàçàëè, -
íå áóäó òóæèòü:
Ó ãîäèíó ïîâ³í÷àþñü,
óâ³ê áóäåì æèòü".
À âè, ëþäè, âèáà÷àéòå,
Êîëè âàñ êëîïî÷ó!
Ò³ëüêè ñåðöþ â ñâ³ò³ âîë³,
Ùî òåìíî¿ íî÷³.
Äóøà ëîìèòü ñâî¿ çàìêè,
Ëàíö³ îëîâ'ÿí³,
Ãóëÿ ñîá³ á³ëèì êîíåì
Ìåæè â³ùóíàìè
Òà âãàäóº ÷óæó äîëþ.
Òàêà áîæà âîëÿ!
Ò³ëüêè ñâîþ íå âãàäàº
ͳêîëè, í³êîëè.
×è òàê, áðàòòÿ-òîâàðèø³,
×è äîáðå ÿ êàæó?
Ñï³âàê ïðàâäó çàñï³âàº, -
Ïðàâäó íå ïîêàæå.
Ñâ³òèòü ì³ñÿöü ñåðåä íåáà,
dzðîíüêè ñ³ÿþòü.
Ñïî÷èâàþòü á³äí³ ëþäè,
ßê õòî ñîá³ çíàº.
Äåõòî ñîá³ â ºäàìàøêàõ
Òà â á³ëèõ ïåðèíàõ,
Äåõòî â øèíêó ï³ä ëàâîþ,
À äåõòî é ï³ä òèíîì
²çîãíóâñÿ - í³÷ ïðèñïàëà,
ßê ð³äíà ìàòè.
À Ìîðôà¿ñ ìîëîäåíüêèé,
Òîé ñèí ¿¿ áàãàòèé,
Êîëþäóº ç ãîñòèíöÿìè:
Ö³ñàðåâ³ ç ³äíÿ
³ääàâ íàçàä Ìàëàí-ì³ñòî;
À óäîâ³ á³äí³é
Ïðèâ³â ñèíà ç ²òà볿,
Äå ãî ïîõîâàëè;
Ïîðó÷íèêàì ìîëîäåíüêèì -
Ãðîøèê³â ÷èìàëî
Òà ïàòåíòè íà ìàéîð³â;
"Ìàòèö³" òà "Ñëîâó" -
Êàðáîâàíö³â òà îðäåí³â.
Ùî êîìó äî òîãî!
À ùî ñàí³â, à ùî ñëàâè,
À ñë³ç Óêðà¿íè...
À ïðîêëüîíó!.. àæ óïèëèñü!
À ìåí³, ºäèíèé,
Ùî îñòàëîñü â òâî¿ì ðîç³?
Ò³ëüêè äð³áí³ ñëüîçè
Òà íåâêðèòà äîìîâèíà...
Áîæå ìèëèé, áîæå!
Äå æ òè í³÷êó çàíî÷óâàâ,
Ñåðäåøíèé ²âàíå?
×è ó ïîë³, ÷è óäîìà,
×è íà öàðñüê³é áðàì³
Ñåðåä ³äíÿ íà øåëüâàõó?
Çàïëàêàí³ î÷³...
Ïîïëà÷ ñîá³, ²âàíî÷êó,
Òåìíåíüêî¿ íî÷³,
Äîêè ºùå ñïî÷èâàþòü
Íåäîá𳿠ëþäå;
Íå ïî÷óþòü, íå ïîáà÷àòü, -
Òîá³ ëåãøå áóäå.
Ò³ëüêè ââàæàé, ì³é ñîêîëå,
Íà ö³ñàðñüêó ïëèòó
Ùîá ò³ ñëüîçè íå êàïàëè!
Áî ùå áóäóòü áèòè,
Áóäóòü áèòè, ²âàí÷èêó, -
À ó òåáå ä³òè:
Îñòàíóòüñÿ ñèðîòàìè
 øèðîêîìó ñâ³ò³.
Ñâ³òèòü ì³ñÿöü ñåðåä íåáà,
dzðîíüêè ñ³ÿþòü.
Ñòî¿òü ²âàí íà øåëüâàõó,
Äð³áíèé ëèñò ÷èòàº;
Äàëåêèé ëèñò, ïàíè-áðàòòÿ, -
Ç äîìó, ç Áóêîâèíè.
Ïîñëóõàéìî, ùî òàì ïèøå
Éîãî Êàòåðèíà!
"Ïðîùàé ìåíå, ì³é ²âàíå,
Äðóæå ì³é, êîçà÷å,
Òà é íå æóðèñü.. áî òè ìåíå
Á³ëüøå íå ïîáà÷èø.
Íå ïîáà÷èø, ì³é ãîëóáå!
ß ³äó äî áîãà,
Äî ä³òî÷îê ñâî¿õ ëþáèõ -
Äî Âàñèëüêà ìîãî,
Äî Øòåôàíêà! ²âàíî÷êó,
ßê â³í òÿ áàãàòî
Íàãàäóâàâ, ÷àñóþ÷è!
"À äå, - êàæå, - òàòî?
Äå áàòå÷êî ì³é ºäèíèé?
À òè âñå ãóëèëà,
Ùî â³í õë³áöÿ íàì ïðèíåñå,
À ìåí³ çíîâ áðèëþ
Ç øîâêîâîâ ïîë³òè÷êîâ,
Øòåôàíêîâ³ øàïêó
Òà é ïèøíîãî ñîëîâåéêà,
Ùî ñï³âàº!.. Ìàìêî,
À Øòåôàí äå?.. äå Øòåôàíêî?
Óìåð - íå æäàâ òàòà?"
"Íå æäàâ, ñèíêó, - ïîïà äîæäàâñü".
"Îòîé áîðîòàòèé,
Ùî òàê ãàðíî éîìó ñï³âàâ?"
"Òîé, ìîº êîõàííÿ!"
"À ìåí³ â³í çàñï³âàº?
Òà-áî íå ïëà÷, ìàìî!
Êàæè: ìåí³ çàñï³âàº?"
"Çàñï³âàº, ñèíêó!.."
Òà é çàñï³âàâ... ²âàíî÷êó...
Äðóæå ì³é ºäèíèé, -
À â³ä òåáå í³ ñëîâå÷êà!
Ùî ÿ íå õîäèëà
Íà òó ïîøòó!.. íåìà í³÷î.
Î, äðóæå ì³é ìèëèé,
Òè íàñ çàáóâ, â³äöóðàâñÿ? -
ßê ñàì ñîá³ çíàºø...
Áóäü ùàñëèâèé â ñåìó ñâ³ò³!
ß òåáå ïðîùàþ
Ö³ëèì ñåðöåì, ²âàíî÷êó!
ß áóäó ìîëèòè
Ãàðí³øî¿ äîë³-ùàñòÿ
Òîá³ ç òîãî ñâ³òà.
Òà íå æóðèñü, ìèíóëîñÿ!
Æóðáà íå ïîìîæå.
Òàêà, ìàáóòü..." - Íå äî÷èòàâ.
- Áîæå ìèëèé, áîæå!!! -
ßê íå êðèêíå!.. Çàãðèì³ëî...
Âñ³ ìóðè ëóíàþòü...
²âàíî÷êó, ²âàíî÷êó!..
Íåìàº, íåìàº!..
À òè ñïî÷èâàºø, íàø â³÷íèé ïàíå!
ßê ñåðöå âáèâàºñü - äî òåáå íå ÷óòü;
Òåáå çà÷èíèëè çà çîëîòó áðàìó,
À íàñ òâî¿ í³ìö³ êàòóþòü òà á'þòü.
Àáî ùîá íåõàòè ïåêåëüíî¿ ìóêè,
Ñàìè ñÿ âáèâàºì, - íåìà ùî ðîáèòü...
Ùàñëèâà òà õâèëÿ, ùàñëèâà ðîçëóêà!
ßêèé ñâ³ò öåé êðàñíèé - íå õî÷åòüñÿ æèòü.
Íåõàé íàæèþòüñÿ ò³ ïàíè íåñèò³,
Íåõàé íàæèºòüñÿ, õòî äóøó ïðîäàâ!
À ìè ãëÿä³ì ñìåðò³, ìè ãîðåì óáèò³!..
Óñ³ â ºãî ä³òè, ëèø íàñ ïîíåõàâ!
À ñàì ñïî÷èâàº... Íå ñëàâíàÿ ñëàâà,
Âåëèêèé íàø êíÿçþ! ×è íå ìå äàâèòü
Ëèöàðñüêóþ ñêðàíþ êîðóíà êðèâàâà,
Ñëüîçàìè óáðàíà?.. Íå ìåí³ ñóäèòü
Õðèñòà òâîãî, ñâÿòèé áîæå!
ß á³ëüøå íå áóäó.
Òà é çà â³ùî? Ùî â³í âèíåí? -
Ëþäè, ëþäè, ëþäè!
|
|
