Ñàéò ïîå糿, â³ðø³, ïîçäîðîâëåííÿ ó â³ðøàõ ::

logo

UA  |  FR  |  RU

Ðîæåâèé ñàéò ñó÷àñíî¿ ïîå糿

Á³áë³îòåêà
Óêðà¿íè
| Ïîåòè
Êë. Ïîå糿
| ²íø³ ïîåò.
ñàéòè, êàíàëè
| ÑËÎÂÍÈÊÈ ÏÎÅÒÀÌ| Ñàéòè â÷èòåëÿì| ÄÎ ÂÓÑ ñèíîí³ìè| Îãîëîøåííÿ| ˳òåðàòóðí³ ïðå쳿| Ñï³ëêóâàííÿ| Êîíòàêòè
Êë. Ïîå糿

 x
>> ÂÕ²Ä ÄÎ ÊËÓÁÓ <<


e-mail
ïàðîëü
çàáóëè ïàðîëü?
< ðåºñòðaö³ÿ >
Çàðàç íà ñàéò³ - 8
Ïîøóê

Ïåðåâ³ðêà ðîçì³ðó




Geoffrey Chaucer

Ïðî÷èòàíèé : 377


Òâîð÷³ñòü | Á³îãðàô³ÿ | Êðèòèêà

9. THE SUMMONER'S TALE

Prologue

 1665  This  Somonour  in  his  styropes  hye  stood;
 1666  Upon  this  Frere  his  herte  was  so  wood
 1667  That  lyk  an  aspen  leef  he  quook  for  ire.
 1668  "Lordynges,"  quod  he,  "but  o  thyng  I  desire;
 1669  I  yow  biseke  that,  of  youre  curteisye,
 1670  Syn  ye  han  herd  this  false  Frere  lye,
 1671  As  suffreth  me  I  may  my  tale  telle.
 1672  This  Frere  bosteth  that  he  knoweth  helle,
 1673  And  God  it  woot,  that  it  is  litel  wonder;
 1674  Freres  and  feendes  been  but  lyte  asonder.
 1675  For,  pardee,  ye  han  ofte  tyme  herd  telle
 1676  How  that  a  frere  ravysshed  was  to  helle
 1677  In  spirit  ones  by  a  visioun;
 1678  And  as  an  angel  ladde  hym  up  and  doun,
 1679  To  shewen  hym  the  peynes  that  ther  were,
 1680  In  al  the  place  saugh  he  nat  a  frere;
 1681  Of  oother  folk  he  saugh  ynowe  in  wo.
 1682  Unto  this  angel  spak  the  frere  tho:
 1683  `Now,  sire,'  quod  he,  `han  freres  swich  a  grace
 1684  That  noon  of  hem  shal  come  to  this  place?'
 1685  `Yis'  quod  this  angel,  `many  a  millioun!'
 1686  And  unto  Sathanas  he  ladde  hym  doun.
 1687  `  And  now  hath  Sathanas,'  seith  he,  `a  tayl
 1688  Brodder  than  of  a  carryk  is  the  sayl.
 1689  Hold  up  thy  tayl,  thou  Sathanas!'  quod  he;
 1690  `Shewe  forth  thyn  ers,  and  lat  the  frere  se
 1691  Where  is  the  nest  of  freres  in  this  place!'
 1692  And  er  that  half  a  furlong  wey  of  space,
 1693  Right  so  as  bees  out  swarmen  from  an  hyve,
 1694  Out  of  the  develes  ers  ther  gonne  dryve
 1695  Twenty  thousand  freres  on  a  route,
 1696  And  thurghout  helle  swarmed  al  aboute,
 1697  And  comen  agayn  as  faste  as  they  may  gon,
 1698  And  in  his  ers  they  crepten  everychon.
 1699  He  clapte  his  tayl  agayn  and  lay  ful  stille.
 1700  This  frere,  whan  he  looked  hadde  his  fille
 1701  Upon  the  tormentz  of  this  sory  place,
 1702  His  spirit  God  restored,  of  his  grace,
 1703  Unto  his  body  agayn,  and  he  awook.
 1704  But  natheles,  for  fere  yet  he  quook,
 1705  So  was  the  develes  ers  ay  in  his  mynde,
 1706  That  is  his  heritage  of  verray  kynde.
 1707  God  save  yow  alle,  save  this  cursed  Frere!
 1708  My  prologe  wol  I  ende  in  this  manere."


The  Tale

 1709  Lordynges,  ther  is  in  Yorkshire,  as  I  gesse,
 1710  A  mersshy  contree  called  Holdernesse,
 1711  In  which  ther  wente  a  lymytour  aboute
 1712  To  preche,  and  eek  to  begge,  it  is  no  doute.
 1713  And  so  bifel  that  on  a  day  this  frere
 1714  Hadde  preched  at  a  chirche  in  his  manere,
 1715  And  specially,  aboven  every  thyng,
 1716  Excited  he  the  peple  in  his  prechyng
 1717  To  trentals,  and  to  yeve,  for  Goddes  sake,
 1718  Wherwith  men  myghte  hooly  houses  make,
 1719  Ther  as  divine  servyce  is  honoured,
 1720  Nat  ther  as  it  is  wasted  and  devoured,
 1721  Ne  ther  it  nedeth  nat  for  to  be  yive,
 1722  As  to  possessioners,  that  mowen  lyve,
 1723  Thanked  be  God,  in  wele  and  habundaunce.
 1724  "Trentals,"  seyde  he,  "deliveren  fro  penaunce
 1725  Hir  freendes  soules,  as  wel  olde  as  yonge  --
 1726  Ye,  whan  that  they  been  hastily  ysonge,
 1727  Nat  for  to  holde  a  preest  joly  and  gay  --
 1728  He  syngeth  nat  but  o  masse  in  a  day.
 1729  Delivereth  out,"  quod  he,  "anon  the  soules!
 1730  Ful  hard  it  is  with  flesshhook  or  with  oules
 1731  To  been  yclawed,  or  to  brenne  or  bake.
 1732  Now  spede  yow  hastily,  for  Cristes  sake!"
 1733  And  whan  this  frere  had  seyd  al  his  entente,
 1734  With  qui  cum  patre  forth  his  wey  he  wente.
 1735  Whan  folk  in  chirche  had  yeve  him  what  hem  leste,
 1736  He  wente  his  wey;  no  lenger  wolde  he  reste.
 1737  With  scrippe  and  tipped  staf,  ytukked  hye,
 1738  In  every  hous  he  gan  to  poure  and  prye,
 1739  And  beggeth  mele  and  chese,  or  elles  corn.
 1740  His  felawe  hadde  a  staf  tipped  with  horn,
 1741  A  peyre  of  tables  al  of  yvory,
 1742  And  a  poyntel  polysshed  fetisly,
 1743  And  wroot  the  names  alwey,  as  he  stood,
 1744  Of  alle  folk  that  yaf  hym  any  good,
 1745  Ascaunces  that  he  wolde  for  hem  preye.
 1746  "Yif  us  a  busshel  whete,  malt,  or  reye,
 1747  A  Goddes  kechyl,  or  a  trype  of  chese,
 1748  Or  elles  what  yow  lyst,  we  may  nat  cheese;
 1749  A  Goddes  halfpeny,  or  a  masse  peny,
 1750  Or  yif  us  of  youre  brawn,  if  ye  have  eny;
 1751  A  dagon  of  youre  blanket,  leeve  dame,
 1752  Oure  suster  deere  --  lo!  Heere  I  write  youre  name  --
 1753  Bacon  or  beef,  or  swich  thyng  as  ye  fynde."
 1754  A  sturdy  harlot  wente  ay  hem  bihynde,
 1755  That  was  hir  hostes  man,  and  bar  a  sak,
 1756  And  what  men  yaf  hem,  leyde  it  on  his  bak.
 1757  And  whan  that  he  was  out  at  dore,  anon
 1758  He  planed  awey  the  names  everichon
 1759  That  he  biforn  had  writen  in  his  tables;
 1760  He  served  hem  with  nyfles  and  with  fables.
 1761  "Nay,  ther  thou  lixt,  thou  Somonour!"  quod  the  Frere.
 1762  "Pees,"  quod  oure  Hoost,  "for  Cristes  mooder  deere!
 1763  Tel  forth  thy  tale,  and  spare  it  nat  at  al."
 1764  "So  thryve  I,"  quod  this  Somonour,  "so  I  shal!"
 1765  So  longe  he  wente,  hous  by  hous,  til  he
 1766  Cam  til  an  hous  ther  he  was  wont  to  be
 1767  Refresshed  moore  than  in  an  hundred  placis.
 1768  Syk  lay  the  goode  man  whos  that  the  place  is;
 1769  Bedrede  upon  a  couche  lowe  he  lay.
 1770  "Deus  hic!"  quod  he,  "O  Thomas,  freend,  good  day!"
 1771  Seyde  this  frere,  curteisly  and  softe.
 1772  "Thomas,"  quod  he,  "God  yelde  yow!  Ful  ofte
 1773  Have  I  upon  this  bench  faren  ful  weel;
 1774  Heere  have  I  eten  many  a  myrie  meel."
 1775  And  fro  the  bench  he  droof  awey  the  cat,
 1776  And  leyde  adoun  his  potente  and  his  hat,
 1777  And  eek  his  scrippe,  and  sette  hym  softe  adoun.
 1778  His  felawe  was  go  walked  into  toun
 1779  Forth  with  his  knave,  into  that  hostelrye
 1780  Where  as  he  shoop  hym  thilke  nyght  to  lye.
 1781  "O  deere  maister,"  quod  this  sike  man,
 1782  "How  han  ye  fare  sith  that  March  bigan?
 1783  I  saugh  yow  noght  this  fourtenyght  or  moore."
 1784  "God  woot,"  quod  he,  "laboured  I  have  ful  soore,
 1785  And  specially  for  thy  savacion
 1786  Have  I  seyd  many  a  precious  orison,
 1787  And  for  oure  othere  freendes,  God  hem  blesse!
 1788  I  have  to  day  been  at  youre  chirche  at  messe,
 1789  And  seyd  a  sermon  after  my  symple  wit  --
 1790  Nat  al  after  the  text  of  hooly  writ,
 1791  For  it  is  hard  to  yow,  as  I  suppose,
 1792  And  therfore  wol  I  teche  yow  al  the  glose.
 1793  Glosynge  is  a  glorious  thyng,  certeyn,
 1794  For  lettre  sleeth,  so  as  we  clerkes  seyn  --
 1795  There  have  I  taught  hem  to  be  charitable,
 1796  And  spende  hir  good  ther  it  is  resonable;
 1797  And  there  I  saugh  oure  dame  --  A!  Where  is  she?"
 1798  "Yond  in  the  yerd  I  trowe  that  she  be,"
 1799  Seyde  this  man,  "and  she  wol  come  anon."
 1800  "Ey,  maister,  welcome  be  ye,  by  Seint  John!"
 1801  Seyde  this  wyf,  "How  fare  ye,  hertely?"
 1802  The  frere  ariseth  up  ful  curteisly,
 1803  And  hire  embraceth  in  his  armes  narwe,
 1804  And  kiste  hire  sweete,  and  chirketh  as  a  sparwe
 1805  With  his  lyppes:  "Dame,"  quod  he,  "right  weel,
 1806  As  he  that  is  youre  servant  every  deel,
 1807  Thanked  be  God,  that  yow  yaf  soule  and  lyf!
 1808  Yet  saugh  I  nat  this  day  so  fair  a  wyf
 1809  In  al  the  chirche,  God  so  save  me!"
 1810  "Ye,  God  amende  defautes,  sire,"  quod  she.
 1811  "  Algates,  welcome  be  ye,  by  my  fey!"
 1812  "Graunt  mercy,  dame,  this  have  I  founde  alwey.
 1813  But  of  youre  grete  goodnesse,  by  youre  leve,
 1814  I  wolde  prey  yow  that  ye  nat  yow  greve,
 1815  I  wole  with  Thomas  speke  a  litel  throwe.
 1816  Thise  curatz  been  ful  necligent  and  slowe
 1817  To  grope  tendrely  a  conscience
 1818  In  shrift;  in  prechyng  is  my  diligence,
 1819  And  studie  in  Petres  wordes  and  in  Poules.
 1820  I  walke  and  fisshe  Cristen  mennes  soules
 1821  To  yelden  Jhesu  Crist  his  propre  rente;
 1822  To  sprede  his  word  is  set  al  myn  entente."
 1823  "Now,  by  youre  leve,  o  deere  sire,"  quod  she,
 1824  "Chideth  him  weel,  for  seinte  Trinitee!
 1825  He  is  as  angry  as  a  pissemyre,
 1826  Though  that  he  have  al  that  he  kan  desire;
 1827  Though  I  hym  wrye  a-nyght  and  make  hym  warm,
 1828  And  over  hym  leye  my  leg  outher  myn  arm,
 1829  He  groneth  lyk  oure  boor,  lith  in  oure  sty.
 1830  Oother  desport  right  noon  of  hym  have  I;
 1831  I  may  nat  plese  hym  in  no  maner  cas."
 1832  "O  Thomas,  je  vous  dy,  Thomas!  Thomas!
 1833  This  maketh  the  feend;  this  moste  ben  amended.
 1834  Ire  is  a  thyng  that  hye  God  defended,
 1835  And  therof  wol  I  speke  a  word  or  two."
 1836  "Now,  maister,"  quod  the  wyf,  "er  that  I  go,
 1837  What  wol  ye  dyne?  I  wol  go  theraboute."
 1838  "Now,  dame,"  quod  he,  "now  je  vous  dy  sanz  doute,
 1839  Have  I  nat  of  a  capon  but  the  lyvere,
 1840  And  of  youre  softe  breed  nat  but  a  shyvere,
 1841  And  after  that  a  rosted  pigges  heed  --
 1842  But  that  I  nolde  no  beest  for  me  were  deed  --
 1843  Thanne  hadde  I  with  yow  hoomly  suffisaunce.
 1844  I  am  a  man  of  litel  sustenaunce;
 1845  My  spirit  hath  his  fostryng  in  the  Bible.
 1846  The  body  is  ay  so  redy  and  penyble
 1847  To  wake,  that  my  stomak  is  destroyed.
 1848  I  prey  yow,  dame,  ye  be  nat  anoyed,
 1849  Though  I  so  freendly  yow  my  conseil  shewe.
 1850  By  God!  I  wolde  nat  telle  it  but  a  fewe."
 1851  "Now,  sire,"  quod  she,  "but  o  word  er  I  go.
 1852  My  child  is  deed  withinne  thise  wykes  two,
 1853  Soone  after  that  ye  wente  out  of  this  toun."
 1854  "His  deeth  saugh  I  by  revelacioun,"
 1855  Seide  this  frere,  "at  hoom  in  oure  dortour.
 1856  I  dar  wel  seyn  that,  er  that  half  an  hour
 1857  After  his  deeth,  I  saugh  hym  born  to  blisse
 1858  In  myn  avision,  so  God  me  wisse!
 1859  So  dide  oure  sexteyn  and  oure  fermerer,
 1860  That  han  been  trewe  freres  fifty  yeer;
 1861  They  may  now  --  God  be  thanked  of  his  loone!  --
 1862  Maken  hir  jubilee  and  walke  allone.
 1863  And  up  I  roos,  and  al  oure  covent  eke,
 1864  With  many  a  teere  trillyng  on  my  cheke,
 1865  Withouten  noyse  or  claterynge  of  belles;
 1866  Te  Deum  was  oure  song,  and  nothyng  elles,
 1867  Save  that  to  Crist  I  seyde  an  orison,
 1868  Thankynge  hym  of  his  revelacion.
 1869  For,  sire  and  dame,  trusteth  me  right  weel,
 1870  Oure  orisons  been  moore  effectueel,
 1871  And  moore  we  seen  of  Cristes  secree  thynges,
 1872  Than  burel  folk,  although  they  weren  kynges.
 1873  We  lyve  in  poverte  and  in  abstinence,
 1874  And  burell  folk  in  richesse  and  despence
 1875  Of  mete  and  drynke,  and  in  hir  foul  delit.
 1876  We  han  this  worldes  lust  al  in  despit.
 1877  Lazar  and  Dives  lyveden  diversly,
 1878  And  divers  gerdon  hadden  they  therby.
 1879  Whoso  wol  preye,  he  moot  faste  and  be  clene,
 1880  And  fatte  his  soule,  and  make  his  body  lene.
 1881  We  fare  as  seith  th'  apostle;  clooth  and  foode
 1882  Suffisen  us,  though  they  be  nat  ful  goode.
 1883  The  clennesse  and  the  fastynge  of  us  freres
 1884  Maketh  that  Crist  accepteth  oure  preyeres.
 1885  "Lo,  Moyses  fourty  dayes  and  fourty  nyght
 1886  Fasted,  er  that  the  heighe  God  of  myght
 1887  Spak  with  hym  in  the  mountayne  of  Synay.
 1888  With  empty  wombe,  fastynge  many  a  day,
 1889  Receyved  he  the  lawe  that  was  writen
 1890  With  Goddes  fynger;  and  Elye,  wel  ye  witen,
 1891  In  mount  Oreb,  er  he  hadde  any  speche
 1892  With  hye  God,  that  is  oure  lyves  leche,
 1893  He  fasted  longe  and  was  in  contemplaunce.
 1894  "  Aaron,  that  hadde  the  temple  in  governaunce,
 1895  And  eek  the  othere  preestes  everichon,
 1896  Into  the  temple  whan  they  sholde  gon
 1897  To  preye  for  the  peple  and  do  servyse,
 1898  They  nolden  drynken  in  no  maner  wyse
 1899  No  drynke  which  that  myghte  hem  dronke  make,
 1900  But  there  in  abstinence  preye  and  wake,
 1901  Lest  that  they  deyden.  Taak  heede  what  I  seye!
 1902  But  they  be  sobre  that  for  the  peple  preye,
 1903  War  that  --  I  seye  namoore,  for  it  suffiseth.
 1904  "Oure  Lord  Jhesu,  as  hooly  writ  devyseth,
 1905  Yaf  us  ensample  of  fastynge  and  preyeres.
 1906  Therfore  we  mendynantz,  we  sely  freres,
 1907  Been  wedded  to  poverte  and  continence,
 1908  To  charite,  humblesse,  and  abstinence,
 1909  To  persecucioun  for  rightwisnesse,
 1910  To  wepynge,  misericorde,  and  clennesse.
 1911  And  therfore  may  ye  se  that  oure  preyeres  --
 1912  I  speke  of  us,  we  mendynantz,  we  freres  --
 1913  Been  to  the  hye  God  moore  acceptable
 1914  Than  youres,  with  youre  feestes  at  the  table.
 1915  Fro  Paradys  first,  if  I  shal  nat  lye,
 1916  Was  man  out  chaced  for  his  glotonye;
 1917  And  chaast  was  man  in  Paradys,  certeyn.
 1918  "But  herkne  now,  Thomas,  what  I  shal  seyn.
 1919  I  ne  have  no  text  of  it,  as  I  suppose,
 1920  But  I  shal  fynde  it  in  a  maner  glose,
 1921  That  specially  oure  sweete  Lord  Jhesus
 1922  Spak  this  by  freres,  whan  he  seyde  thus:
 1923  `Blessed  be  they  that  povere  in  spirit  been.'
 1924  And  so  forth  al  the  gospel  may  ye  seen,
 1925  Wher  it  be  likker  oure  professioun,
 1926  Or  hirs  that  swymmen  in  possessioun.
 1927  Fy  on  hire  pompe  and  on  hire  glotonye!
 1928  And  for  hir  lewednesse  I  hem  diffye.
 1929  "Me  thynketh  they  been  lyk  Jovinyan,
 1930  Fat  as  a  whale,  and  walkynge  as  a  swan,
 1931  Al  vinolent  as  botel  in  the  spence.
 1932  Hir  preyere  is  of  ful  greet  reverence,
 1933  Whan  they  for  soules  seye  the  psalm  of  Davit:
 1934  Lo,  `buf!'  they  seye,  `cor  meum  eructavit!'
 1935  Who  folweth  Cristes  gospel  and  his  foore,
 1936  But  we  that  humble  been,  and  chaast,  and  poore,
 1937  Werkeris  of  Goddes  word,  nat  auditours?
 1938  Therfore,  right  as  an  hauk  up  at  a  sours
 1939  Up  springeth  into  th'  eir,  right  so  prayeres
 1940  Of  charitable  and  chaste  bisy  freres
 1941  Maken  hir  sours  to  Goddes  eres  two.
 1942  Thomas,  Thomas!  So  moote  I  ryde  or  go,
 1943  And  by  that  lord  that  clepid  is  Seint  Yve,
 1944  Nere  thou  oure  brother,  sholdestou  nat  thryve.
 1945  In  our  chapitre  praye  we  day  and  nyght
 1946  To  Crist,  that  he  thee  sende  heele  and  myght
 1947  Thy  body  for  to  weelden  hastily."
 1948  "God  woot,"  quod  he,  "no  thyng  therof  feele  I!
 1949  As  help  me  Crist,  as  I  in  fewe  yeres,
 1950  Have  spent  upon  diverse  manere  freres
 1951  Ful  many  a  pound;  yet  fare  I  never  the  bet.
 1952  Certeyn,  my  good  have  I  almoost  biset.
 1953  Farwel,  my  gold,  for  it  is  al  ago!"
 1954  The  frere  answerde,  "O  Thomas,  dostow  so?
 1955  What  nedeth  yow  diverse  freres  seche?
 1956  What  nedeth  hym  that  hath  a  parfit  leche
 1957  To  sechen  othere  leches  in  the  toun?
 1958  Youre  inconstance  is  youre  confusioun.
 1959  Holde  ye  thanne  me,  or  elles  oure  covent,
 1960  To  praye  for  yow  been  insufficient?
 1961  Thomas,  that  jape  nys  nat  worth  a  myte.
 1962  Youre  maladye  is  for  we  han  to  lyte.
 1963  A,  yif  that  covent  half  a  quarter  otes!
 1964  A,  yif  that  covent  foure  and  twenty  grotes!
 1965  A,  yif  that  frere  a  peny,  and  lat  hym  go!
 1966  Nay,  nay,  Thomas,  it  may  no  thyng  be  so!
 1967  What  is  a  ferthyng  worth  parted  in  twelve?
 1968  Lo,  ech  thyng  that  is  oned  in  himselve
 1969  Is  moore  strong  than  whan  it  is  toscatered.
 1970  Thomas,  of  me  thou  shalt  nat  been  yflatered;
 1971  Thou  woldest  han  oure  labour  al  for  noght.
 1972  The  hye  God,  that  al  this  world  hath  wroght,
 1973  Seith  that  the  werkman  worthy  is  his  hyre.
 1974  Thomas,  noght  of  youre  tresor  I  desire
 1975  As  for  myself,  but  that  al  oure  covent
 1976  To  preye  for  yow  is  ay  so  diligent,
 1977  And  for  to  buylden  Cristes  owene  chirche.
 1978  Thomas,  if  ye  wol  lernen  for  to  wirche,
 1979  Of  buyldynge  up  of  chirches  may  ye  fynde
 1980  If  it  be  good  in  Thomas  lyf  of  Inde.
 1981  Ye  lye  heere  ful  of  anger  and  of  ire,
 1982  With  which  the  devel  set  youre  herte  afyre,
 1983  And  chiden  heere  the  sely  innocent,
 1984  Youre  wyf,  that  is  so  meke  and  pacient.
 1985  And  therfore,  Thomas,  trowe  me  if  thee  leste,
 1986  Ne  stryve  nat  with  thy  wyf,  as  for  thy  beste;
 1987  And  ber  this  word  awey  now,  by  thy  feith;
 1988  Touchynge  swich  thyng,  lo,  what  the  wise  seith:
 1989  `Withinne  thyn  hous  ne  be  thou  no  leon;
 1990  To  thy  subgitz  do  noon  oppression,
 1991  Ne  make  thyne  aqueyntances  nat  to  flee.'
 1992  And,  Thomas,  yet  eft-soones  I  charge  thee,
 1993  Be  war  from  Ire  that  in  thy  bosom  slepeth;
 1994  War  fro  the  serpent  that  so  slily  crepeth
 1995  Under  the  gras  and  styngeth  subtilly.
 1996  Be  war,  my  sone,  and  herkne  paciently
 1997  That  twenty  thousand  men  han  lost  hir  lyves
 1998  For  stryvyng  with  hir  lemmans  and  hir  wyves.
 1999  Now  sith  ye  han  so  hooly  meke  a  wyf,
 2000  What  nedeth  yow,  Thomas,  to  maken  stryf?
 2001  Ther  nys,  ywys,  no  serpent  so  cruel,
 2002  Whan  man  tret  on  his  tayl,  ne  half  so  fel,
 2003  As  womman  is,  whan  she  hath  caught  an  ire;
 2004  Vengeance  is  thanne  al  that  they  desire.
 2005  Ire  is  a  synne,  oon  of  the  grete  of  sevene,
 2006  Abhomynable  unto  the  God  of  hevene;
 2007  And  to  hymself  it  is  destruccion.
 2008  This  every  lewed  viker  or  person
 2009  Kan  seye,  how  ire  engendreth  homycide.
 2010  Ire  is,  in  sooth,  executour  of  pryde.
 2011  I  koude  of  ire  seye  so  muche  sorwe,
 2012  My  tale  sholde  laste  til  to-morwe.
 2013  And  therfore  preye  I  God  bothe  day  and  nyght
 2014  An  irous  man,  God  sende  hym  litel  myght!
 2015  It  is  greet  harm  and  certes  greet  pitee
 2016  To  sette  an  irous  man  in  heigh  degree.
 2017  "Whilom  ther  was  an  irous  potestat,
 2018  As  seith  Senek,  that,  durynge  his  estaat,
 2019  Upon  a  day  out  ryden  knyghtes  two,
 2020  And  as  Fortune  wolde  that  it  were  so,
 2021  That  oon  of  hem  cam  hoom,  that  oother  noght.
 2022  Anon  the  knyght  bifore  the  juge  is  broght,
 2023  That  seyde  thus,  `Thou  hast  thy  felawe  slayn,
 2024  For  which  I  deme  thee  to  the  deeth,  certayn.'
 2025  And  to  another  knyght  comanded  he,
 2026  `Go  lede  hym  to  the  deeth,  I  charge  thee.'
 2027  And  happed,  as  they  wente  by  the  weye
 2028  Toward  the  place  ther  he  sholde  deye,
 2029  The  knyght  cam  which  men  wenden  had  be  deed.
 2030  Thanne  thoughte  they  it  were  the  beste  reed
 2031  To  lede  hem  bothe  to  the  juge  agayn.
 2032  They  seiden,  `Lord,  the  knyght  ne  hath  nat  slayn
 2033  His  felawe;  heere  he  standeth  hool  alyve.'
 2034  `Ye  shul  be  deed,'  quod  he,  `so  moot  I  thryve!
 2035  That  is  to  seyn,  bothe  oon,  and  two,  and  thre!'
 2036  And  to  the  firste  knyght  right  thus  spak  he,
 2037  `I  dampned  thee;  thou  most  algate  be  deed.
 2038  And  thou  also  most  nedes  lese  thyn  heed,
 2039  For  thou  art  cause  why  thy  felawe  deyth.'
 2040  And  to  the  thridde  knyght  right  thus  he  seith,
 2041  `Thou  hast  nat  doon  that  I  comanded  thee.'
 2042  And  thus  he  dide  doon  sleen  hem  alle  thre.
 2043  "Irous  Cambises  was  eek  dronkelewe,
 2044  And  ay  delited  hym  to  been  a  shrewe.
 2045  And  so  bifel,  a  lord  of  his  meynee
 2046  That  loved  vertuous  moralitee
 2047  Seyde  on  a  day  bitwix  hem  two  right  thus:
 2048  "`  A  lord  is  lost,  if  he  be  vicius;
 2049  And  dronkenesse  is  eek  a  foul  record
 2050  Of  any  man,  and  namely  in  a  lord.
 2051  Ther  is  ful  many  an  eye  and  many  an  ere
 2052  Awaityng  on  a  lord,  and  he  noot  where.
 2053  For  Goddes  love,  drynk  moore  attemprely!
 2054  Wyn  maketh  man  to  lesen  wrecchedly
 2055  His  mynde  and  eek  his  lymes  everichon.'
 2056  "`The  revers  shaltou  se,'  quod  he,  `anon,
 2057  And  preve  it  by  thyn  owene  experience,
 2058  That  wyn  ne  dooth  to  folk  no  swich  offence.
 2059  Ther  is  no  wyn  bireveth  me  my  myght
 2060  Of  hand  ne  foot,  ne  of  myne  eyen  sight.'
 2061  And  for  despit  he  drank  ful  muchel  moore,
 2062  An  hondred  part,  than  he  hadde  don  bifoore;
 2063  And  right  anon  this  irous,  cursed  wrecche
 2064  Leet  this  knyghtes  sone  bifore  hym  fecche,
 2065  Comandynge  hym  he  sholde  bifore  hym  stonde.
 2066  And  sodeynly  he  took  his  bowe  in  honde,
 2067  And  up  the  streng  he  pulled  to  his  ere,
 2068  And  with  an  arwe  he  slow  the  child  right  there.
 2069  `Now  wheither  have  I  a  siker  hand  or  noon?'
 2070  Quod  he;  `Is  al  my  myght  and  mynde  agon?
 2071  Hath  wyn  bireved  me  myn  eyen  sight?'
 2072  What  sholde  I  telle  th'  answere  of  the  knyght?
 2073  His  sone  was  slayn;  ther  is  namoore  to  seye.
 2074  Beth  war,  therfore,  with  lordes  how  ye  pleye.
 2075  Syngeth  Placebo  and  `I  shal,  if  I  kan,'
 2076  But  if  it  be  unto  a  povre  man.
 2077  To  a  povre  man  men  sholde  his  vices  telle,
 2078  But  nat  to  a  lord,  thogh  he  sholde  go  to  helle.
 2079  "Lo  irous  Cirus,  thilke  Percien,
 2080  How  he  destroyed  the  ryver  of  Gysen,
 2081  For  that  an  hors  of  his  was  dreynt  therinne,
 2082  Whan  that  he  wente  Babiloigne  to  wynne.
 2083  He  made  that  the  ryver  was  so  smal
 2084  That  wommen  myghte  wade  it  over  al.
 2085  Lo,  what  seyde  he  that  so  wel  teche  kan?
 2086  `Ne  be  no  felawe  to  an  irous  man,
 2087  Ne  with  no  wood  man  walke  by  the  weye,
 2088  Lest  thee  repente;'  I  wol  no  ferther  seye.
 2089  "Now,  Thomas,  leeve  brother,  lef  thyn  ire;
 2090  Thou  shalt  me  fynde  as  just  as  is  a  squyre.
 2091  Hoold  nat  the  develes  knyf  ay  at  thyn  herte  --
 2092  Thyn  angre  dooth  thee  al  to  soore  smerte  --
 2093  But  shewe  to  me  al  thy  confessioun."
 2094  "Nay,"  quod  the  sike  man,  "by  Seint  Symoun!
 2095  I  have  be  shryven  this  day  at  my  curat.
 2096  I  have  hym  toold  hoolly  al  myn  estat;
 2097  Nedeth  namoore  to  speken  of  it,"  seith  he,
 2098  "But  if  me  list,  of  myn  humylitee."
 2099  "Yif  me  thanne  of  thy  gold,  to  make  oure  cloystre,"
 2100  Quod  he,  "for  many  a  muscle  and  many  an  oystre,
 2101  Whan  othere  men  han  ben  ful  wel  at  eyse,
 2102  Hath  been  oure  foode,  our  cloystre  for  to  reyse.
 2103  And  yet,  God  woot,  unnethe  the  fundement
 2104  Parfourned  is,  ne  of  our  pavement
 2105  Nys  nat  a  tyle  yet  withinne  oure  wones.
 2106  By  God,  we  owen  fourty  pound  for  stones.
 2107  "Now  help,  Thomas,  for  hym  that  harwed  helle!
 2108  For  elles  moste  we  oure  bookes  selle.
 2109  And  if  yow  lakke  oure  predicacioun,
 2110  Thanne  goth  the  world  al  to  destruccioun.
 2111  For  whoso  wolde  us  fro  this  world  bireve,
 2112  So  God  me  save,  Thomas,  by  youre  leve,
 2113  He  wolde  bireve  out  of  this  world  the  sonne.
 2114  For  who  kan  teche  and  werchen  as  we  konne?
 2115  And  that  is  nat  of  litel  tyme,"  quod  he,
 2116  "But  syn  Elye  was,  or  Elise,
 2117  Han  freres  been  --  that  fynde  I  of  record  --
 2118  In  charitee,  ythanked  be  oure  Lord!
 2119  Now  Thomas,  help,  for  seinte  charitee!"
 2120  And  doun  anon  he  sette  hym  on  his  knee.
 2121  This  sike  man  wax  wel  ny  wood  for  ire;
 2122  He  wolde  that  the  frere  had  been  on-fire
 2123  With  his  false  dissymulacioun.
 2124  "Swich  thyng  as  is  in  my  possessioun,"
 2125  Quod  he,  "that  may  I  yeve,  and  noon  oother.
 2126  Ye  sey  me  thus,  how  that  I  am  youre  brother?"
 2127  "Ye,  certes,"  quod  the  frere,  "trusteth  weel.
 2128  I  took  oure  dame  oure  lettre  with  oure  seel."
 2129  "Now  wel,"  quod  he,  "and  somwhat  shal  I  yive
 2130  Unto  youre  hooly  covent  whil  I  lyve;
 2131  And  in  thyn  hand  thou  shalt  it  have  anon,
 2132  On  this  condicion,  and  oother  noon,
 2133  That  thou  departe  it  so,  my  deere  brother,
 2134  That  every  frere  have  also  muche  as  oother.
 2135  This  shaltou  swere  on  thy  professioun,
 2136  Withouten  fraude  or  cavillacioun."
 2137  "I  swere  it,"  quod  this  frere,  "by  my  feith!"
 2138  And  therwithal  his  hand  in  his  he  leith,
 2139  "Lo,  heer  my  feith;  in  me  shal  be  no  lak."
 2140  "Now  thanne,  put  in  thyn  hand  doun  by  my  bak,"
 2141  Seyde  this  man,  "and  grope  wel  bihynde.
 2142  Bynethe  my  buttok  there  shaltow  fynde
 2143  A  thyng  that  I  have  hyd  in  pryvetee."
 2144  "  A!"  thoghte  this  frere,  "That  shal  go  with  me!"
 2145  And  doun  his  hand  he  launcheth  to  the  clifte
 2146  In  hope  for  to  fynde  there  a  yifte.
 2147  And  whan  this  sike  man  felte  this  frere
 2148  Aboute  his  tuwel  grope  there  and  heere,
 2149  Amydde  his  hand  he  leet  the  frere  a  fart;
 2150  Ther  nys  no  capul,  drawynge  in  a  cart,
 2151  That  myghte  have  lete  a  fart  of  swich  a  soun.
 2152  The  frere  up  stirte  as  dooth  a  wood  leoun  --
 2153  "  A,  false  cherl,"  quod  he,  "for  Goddes  bones!
 2154  This  hastow  for  despit  doon  for  the  nones.
 2155  Thou  shalt  abye  this  fart,  if  that  I  may!"
 2156  His  meynee,  whiche  that  herden  this  affray,
 2157  Cam  lepynge  in  and  chaced  out  the  frere;
 2158  And  forth  he  gooth,  with  a  ful  angry  cheere,
 2159  And  fette  his  felawe,  ther  as  lay  his  stoor.
 2160  He  looked  as  it  were  a  wilde  boor;
 2161  He  grynte  with  his  teeth,  so  was  he  wrooth.
 2162  A  sturdy  paas  doun  to  the  court  he  gooth,
 2163  Wher  as  ther  woned  a  man  of  greet  honour,
 2164  To  whom  that  he  was  alwey  confessour.
 2165  This  worthy  man  was  lord  of  that  village.
 2166  This  frere  cam  as  he  were  in  a  rage,
 2167  Where  as  this  lord  sat  etyng  at  his  bord;
 2168  Unnethes  myghte  the  frere  speke  a  word,
 2169  Til  atte  laste  he  seyde,  "God  yow  see!"
 2170  This  lord  gan  looke,  and  seide,  "Benedicitee!
 2171  What,  frere  John,  what  maner  world  is  this?
 2172  I  se  wel  that  som  thyng  ther  is  amys;
 2173  Ye  looken  as  the  wode  were  ful  of  thevys.
 2174  Sit  doun  anon,  and  tel  me  what  youre  grief  is,
 2175  And  it  shal  been  amended,  if  I  may."
 2176  "I  have,"  quod  he,  "had  a  despit  this  day,
 2177  God  yelde  yow,  adoun  in  youre  village,
 2178  That  in  this  world  is  noon  so  povre  a  page
 2179  That  he  nolde  have  abhomynacioun
 2180  Of  that  I  have  receyved  in  youre  toun.
 2181  And  yet  ne  greveth  me  nothyng  so  soore,
 2182  As  that  this  olde  cherl  with  lokkes  hoore
 2183  Blasphemed  hath  oure  hooly  covent  eke."
 2184  "Now,  maister,"  quod  this  lord,  "I  yow  biseke  --"
 2185  "No  maister,  sire,"  quod  he,  "but  servitour,
 2186  Thogh  I  have  had  in  scole  that  honour.
 2187  God  liketh  nat  that  `Raby'  men  us  calle,
 2188  Neither  in  market  ne  in  youre  large  halle."
 2189  "No  fors,"  quod  he,  "but  tel  me  al  youre  grief."
 2190  "Sire,"  quod  this  frere,  "an  odious  meschief
 2191  This  day  bityd  is  to  myn  ordre  and  me,
 2192  And  so,  per  consequens,  to  ech  degree
 2193  Of  hooly  chirche  --  God  amende  it  soone!"
 2194  "Sire,"  quod  the  lord,  "ye  woot  what  is  to  doone.
 2195  Distempre  yow  noght;  ye  be  my  confessour;
 2196  Ye  been  the  salt  of  the  erthe  and  the  savour.
 2197  For  Goddes  love,  youre  pacience  ye  holde!
 2198  Tel  me  youre  grief."  And  he  anon  hym  tolde,
 2199  As  ye  han  herd  biforn  --  ye  woot  wel  what.
 2200  The  lady  of  the  hous  ay  stille  sat
 2201  Til  she  had  herd  what  the  frere  sayde.
 2202  "Ey,  Goddes  mooder,"  quod  she,  "Blisful  mayde!
 2203  Is  ther  oght  elles?  Telle  me  feithfully."
 2204  "Madame,"  quod  he,  "how  thynke  ye  herby?"
 2205  "How  that  me  thynketh?"  quod  she.  "So  God  me  speede,
 2206  I  seye  a  cherl  hath  doon  a  cherles  dede.
 2207  What  shold  I  seye?  God  lat  hym  nevere  thee!
 2208  His  sike  heed  is  ful  of  vanytee;
 2209  I  holde  hym  in  a  manere  frenesye."
 2210  "Madame,"  quod  he,  "by  God,  I  shal  nat  lye,
 2211  But  I  on  oother  wyse  may  be  wreke,
 2212  I  shal  disclaundre  hym  over  al  ther  I  speke,
 2213  This  false  blasphemour  that  charged  me
 2214  To  parte  that  wol  nat  departed  be
 2215  To  every  man  yliche,  with  meschaunce!"
 2216  The  lord  sat  stille  as  he  were  in  a  traunce,
 2217  And  in  his  herte  he  rolled  up  and  doun,
 2218  "How  hadde  this  cherl  ymaginacioun
 2219  To  shewe  swich  a  probleme  to  the  frere?
 2220  Nevere  erst  er  now  herde  I  of  swich  mateere.
 2221  I  trowe  the  devel  putte  it  in  his  mynde.
 2222  In  ars-metrike  shal  ther  no  man  fynde,
 2223  Biforn  this  day,  of  swich  a  question.
 2224  Who  sholde  make  a  demonstracion
 2225  That  every  man  sholde  have  yliche  his  part
 2226  As  of  the  soun  or  savour  of  a  fart?
 2227  O  nyce,  proude  cherl,  I  shrewe  his  face!
 2228  Lo,  sires,"  quod  the  lord,  "with  harde  grace!
 2229  Who  evere  herde  of  swich  a  thyng  er  now?
 2230  To  every  man  ylike?  Tel  me  how.
 2231  It  is  an  inpossible;  it  may  nat  be.
 2232  Ey,  nyce  cherl,  God  lete  him  nevere  thee!
 2233  The  rumblynge  of  a  fart,  and  every  soun,
 2234  Nis  but  of  eir  reverberacioun,
 2235  And  evere  it  wasteth  litel  and  litel  awey.
 2236  Ther  is  no  man  kan  deemen,  by  my  fey,
 2237  If  that  it  were  departed  equally.
 2238  What,  lo,  my  cherl,  lo,  yet  how  shrewedly
 2239  Unto  my  confessour  to-day  he  spak!
 2240  I  holde  hym  certeyn  a  demonyak!
 2241  Now  ete  youre  mete,  and  lat  the  cherl  go  pleye;
 2242  Lat  hym  go  honge  hymself  a  devel  weye!"
 2243  Now  stood  the  lordes  squier  at  the  bord,
 2244  That  karf  his  mete,  and  herde  word  by  word
 2245  Of  alle  thynges  whiche  I  have  yow  sayd.
 2246  "My  lord,"  quod  he,  "be  ye  nat  yvele  apayd,
 2247  I  koude  telle,  for  a  gowne-clooth,
 2248  To  yow,  sire  frere,  so  ye  be  nat  wrooth,
 2249  How  that  this  fart  sholde  evene  deled  be
 2250  Among  youre  covent,  if  it  lyked  me."
 2251  "Tel,"  quod  the  lord,  "and  thou  shalt  have  anon
 2252  A  gowne-clooth,  by  God  and  by  Seint  John!"
 2253  "My  lord,"  quod  he,  "whan  that  the  weder  is  fair,
 2254  Withouten  wynd  or  perturbynge  of  air,
 2255  Lat  brynge  a  cartwheel  heere  into  this  halle;
 2256  But  looke  that  it  have  his  spokes  alle  --
 2257  Twelve  spokes  hath  a  cartwheel  comunly.
 2258  And  bryng  me  thanne  twelve  freres.  Woot  ye  why?
 2259  For  thrittene  is  a  covent,  as  I  gesse.
 2260  Youre  confessour  heere,  for  his  worthynesse,
 2261  Shal  parfourne  up  the  nombre  of  his  covent.
 2262  Thanne  shal  they  knele  doun,  by  oon  assent,
 2263  And  to  every  spokes  ende,  in  this  manere,
 2264  Ful  sadly  leye  his  nose  shal  a  frere.
 2265  Youre  noble  confessour  --  there  God  hym  save!  --
 2266  Shal  holde  his  nose  upright  under  the  nave.
 2267  Thanne  shal  this  cherl,  with  bely  stif  and  toght
 2268  As  any  tabour,  hyder  been  ybroght;
 2269  And  sette  hym  on  the  wheel  right  of  this  cart,
 2270  Upon  the  nave,  and  make  hym  lete  a  fart.
 2271  And  ye  shul  seen,  up  peril  of  my  lyf,
 2272  By  preeve  which  that  is  demonstratif,
 2273  That  equally  the  soun  of  it  wol  wende,
 2274  And  eke  the  stynk,  unto  the  spokes  ende,
 2275  Save  that  this  worthy  man,  youre  confessour,
 2276  By  cause  he  is  a  man  of  greet  honour,
 2277  Shal  have  the  firste  fruyt,  as  resoun  is.
 2278  The  noble  usage  of  freres  yet  is  this,
 2279  The  worthy  men  of  hem  shul  first  be  served;
 2280  And  certeinly  he  hath  it  weel  disserved.
 2281  He  hath  to-day  taught  us  so  muche  good
 2282  With  prechyng  in  the  pulpit  ther  he  stood,
 2283  That  I  may  vouche  sauf,  I  sey  for  me,
 2284  He  hadde  the  firste  smel  of  fartes  thre;
 2285  And  so  wolde  al  his  covent  hardily,
 2286  He  bereth  hym  so  faire  and  hoolily."
 2287  The  lord,  the  lady,  and  ech  man,  save  the  frere,
 2288  Seyde  that  Jankyn  spak,  in  this  matere,
 2289  As  wel  as  Euclide  [dide]  or  Ptholomee.
 2290  Touchynge  the  cherl,  they  seyde,  subtiltee
 2291  And  heigh  wit  made  hym  speken  as  he  spak;
 2292  He  nys  no  fool,  ne  no  demonyak.
 2293  And  Jankyn  hath  ywonne  a  newe  gowne  --
 2294  My  tale  is  doon;  we  been  almoost  at  towne.


Íîâ³ òâîðè