Ïðî÷èòàíèé :  278
|
Òâîð÷³ñòü |
Á³îãðàô³ÿ |
Êðèòèêà
ßÊ ÃÐÈÖÜ ÃÐÈÍ×ÈØÈÍ ÑÂΪ ÙÀÑÒß ØÓÊÀÂ
1
Îïàäຠöâ³ò ³ç âèøåíü
Á³ëèì ³íåºì íà øëÿõ...
Ðîçêàæè íàì, Ãðèöü Ãðèí÷øèí,
ßê òè ¿çäèâ ïî ñâ³òàõ,
 äàëüí³ çåìë³ â òðèäåâ'ÿò³ -
Ñâîº ùàñòÿ òàì øóêàòè?
2
Ùàñòÿ? Öå - ÿê íà êàíàò³,
Õî÷åø âçÿòè - ñïðîáóé, ë³çü!
Ñêð³çü áóëî íàñ: ³ â Êàíàä³,
É â Àðãåíòèí³... Ñëîâîì, ñêð³çü.
À ìîº - éîãî æ, áà÷, ìàëî -
Ó Ïàðèæ ìåíå çàãíàëî.
3
Äâ³ ðóêè ëþäèí³ äàíî,
Çáóòü ¿õ - ñïðàâà íå ëåãêà,
Êîëè âñÿ çåìëÿ ó ïàíà -
 Çàâàäîâñüêîãî Þðêà,
À ó ìåíå - ãí³â òðÿñå! -
Ùî ï³ä í³ãòåì - òî é óñå!
4
Äâ³ ðóêè - êóäè ¿õ ä³òè?
Âèãèíàëèñÿ â äóãó,
 îäíó ðóêó áðàëè ä³òè,
Áðàëè òîðáó ó äðóãó, -
Éøëè ãîëîäí³, áîñ³ é ãîë³,
Éøëè øóêàòü ñâ äîë³.
5
Çà æèòòÿ òîãî ñòàðîãî
Ùî â äèòèíñòâ³ çíàëè ìè?
¯äå ïàí - çâåðòàé ç äîðîãè,
Øàïêó ïàíîâ³ çí³ìè,
Ïîäîðîæíèêîì ñëóõíÿíèì
Ïðîñòèëàéñÿ ïåðåä ïàíîì!
6
Áà÷èø, îí â ãí³çä³ ëåëåêè
Íà îäí³é íîç³ òðåìòÿòü?
Òàê ³ ìè â ò³ äí³ äàëåê³,
Áî äðóãîþ - í³äå ñòàòü.
Íà îäí³é - òóïó, òóïó
Êîëî ïàíà íà öåïó.
7
Áóâ àâñòð³éñüêèé ñòÿã íàä íàìè,
Ïîëüñüêèé áóâ, òà òåæ ÷óæèé.
Ïàí ñòîÿâ äâîìà íîãàìè,
À Ãðèí÷èøèí - íà îäí³é.
Òà áóëè ùå äâ³ ðóêè,
Ùî ñòèñòêàëèñü â êóëàêè!
8
Äâ³ ðóêè áóëè ç³ ìíîþ,
À â ðóêàõ áàò³ã - àãåé!
¯õàâ, ëàí îðàâ âåñíîþ.
Çàëèâàâñÿ ñîëîâåé,
Ñîíöå ãðàëî â ðîñàõ òðàâ.
¯õàâ - ïàíñüêèé ëàí îðàâ.
9
Ïîëå, ïîëå÷êî çåëåíå!
ß âèîðþþ òåáå,
Òà çðîñòåø òè íå äëÿ ìåíå,
Ïðèéäå ïàí - óñå çãðåáå.
Òàê ùîðîêó, ç ðîäó â ð³ä.
"Òïðó!" - òà é âèïðÿã íà îá³ä.
10
Âèéíÿâ õë³áà øìàò, öèáóëþ,
Ñîëîâåº÷êó òè ì³é!
Ïàíó - âñå, à Ãðöþ - äóëþ?
Áóäü òè ïðîêëÿò, ñâ³ò òàêèé!
Êðèâäà ñêð³çü, á³äà áåçêðàÿ...
Âçÿâ ãàçåòó òà é ÷èòàþ.
11
Õòî òè, Ãðèöþ? Ïàíñüêèé êîíþõ,
Ïðîéäåø â³ê, ÿê áîðîçíó,
Òàê ³ âìðåø, ³ í³ çà ïîíþõ,
ßê òî êàæóòü, òþòþíó.
Íà îäí³é íîç³ - òóïó
Êîëî ïàíà íà öåïó.
12
 ïàíà âóõà, ÿê ó çàéöÿ,
Ùå ãîñòð³ø³ î÷³, áà÷?
ßê òè, Ãðèöþ, íå õîâàéñÿ,
À ï³äãëåä³â äîãëÿäà÷.
"À, ïîïàâñÿ Ãðèöü Ãðèí÷èøèí?
À ïîäàé ãàçåòêó ëèøåíü!"
13
Ïîò³ì ïàí ïîçâàâ äî ñåáå:
"Òàê ³ òàê... øóêàºø ïðàâ?
Íàì ïîë³òèê³â íå òðåáà!
Áóíòóâàò?" - ³ ïðîãíàâ.
Äâ³ ðóêè - êóäè ¿õ ä³òè?
Áóäü òè ïðîêëÿò, ïàíñüêèé ñâ³òå!
14
Îñèïàâñÿ öâ³ò ³ç âèøåíü
Á³ëèì ñí³ãîì íà ñïîðèø.
Âçÿâ äðóæèíó Ãðèöü Ãðèí÷èøèí,
Âçÿâ äèòèíó - ³ â Ïàðèæ,
 äàëüí³ çåìë³ â òðèäåâ'ÿò³
Ñâî¿ ðóêè ïðîäàâàòè.
15
Ãíóâñü ó ïàíà, æ³íêà - â ïàí³, -
Íà ÷îòèðè íà ðóêè.
Ñêð³çü áóëî íàñ: ³ â Øàìïàí³,
² â Ïàðèæ³, - áàòðàêè.
ʳëüêà ë³ò òðèâàâ òîé òîðã,
Ùîá ïðèäáàòü çåìë³ õî÷ ìîðã.
16
Ñèí òðèð³÷íèé - çà ïëå÷àìè,
À çà ïàñïîðò - ìîçîë³...
Áîñèìè âèâ÷àâ íîãàìè
Ãåîãðàô³þ çåìë³.
ϳäí³ìàëèñü ãèðëà ð³ê
Ç ïîòó íàøîãî, ùî ò³ê!
17
Ðîçëèâàëèñü ïîòó ð³êè
Òà øëÿõàìè ÷îòèðìà.
Òûñíî â ñâ³ò³ ÷îëîâ³êó,
ßê çåìë³ éîìó íåìà.
Â÷èâñü Ãðèöü Ãðèí÷èøèí â áäæ³ë:
Ñó äà ñó...
² ïíóâñü, ÿê â³ë.
18
ʳëüêà ë³ò ³ çèì õîëîäíèõ,
Íà îäí³é íîç³? Äàðìà!
Ñó äî ñó - ï'ÿòü òèñÿ÷ çëîòèõ,
Ùîá ñòîÿòè îáîìà!
Ùîá äâîìà ñòîÿòü íà í³é,
Íå íà ïàíñüê³é - íà ñâî¿é.
19
Ïàäà ñí³ã, îé ïàäà á³ëèé,
Âñ³ äîðîãè çàìåëî...
Çäðàñòóé, ð³äíå, çäðàñòóé, ìèëå
Çàâèäîâè÷³-ñåëî!
Òóò çåìë³ ñîá³ êóïèâ.
Âñ³ òðè ìîðãè. Òðè ³ ï³â.
20
Äâîº ðóê ³ ñåðöå òåïëå...
Ñê³ëüêè ñë³ç ñîëîíèõ ñïèâ
ß çà òåáå, ð³äíà çåìëå,
Çà òðè ìîðãè! Òðè ³ ï³â!
À òåïåð ìîÿ òè, îñü...
Ìð³ÿâ, ãíóâñÿ - ³ çáóëîñü!
21
Éøëà âåñíà, ðÿñíà, êðèëàòà,
Âñ³õ ïðèãð³ëà, ÿê ìîãëà.
Âèéøîâ Ãðèöü - ïîðà îðàòè,
Çíîâ á³äà - íåìà òÿãëà.
Çíîâ äî ïàíà ãíóòè ñïèíó,
Ùîá ïîçè÷èâ êîíÿ÷èíó?
22
À íå ä³æäåø, ïàíå! Äçóñüêè!
Ïîçè÷àâ ó êóðëóê³â.
Àðèôìåòèêà æ êóðêóëüñüêà
Îò: çà îðàíêó é ïîñ³â
³äðîáëÿòè ìàâ, ÿê áîðã, -
Äåñÿòü äí³â çà êîæåí ìîðã.
23
Ùå é çâîçèòè æ éîãî òðåáà!
À çåìë³ - òðè ìîðãè é ï³â...
Ö³ëå ë³òî íå íà ñåáå -
Íà êóðêóëüñüêèé áîðã ðîáèâ.
Ùî íå ìîðã, òî é äåñÿòü ä³á.
Îé ã³ðêèé áóâ òîé íàø õë³á!
...........................................
24
Çáèëè â³ñü æèòòÿ ñòàðîãî,
Îä ïàí³â çîñòàâñü ëèø ïðàõ.
Éäå Ãðèí÷èøèí êðàé äîðîãè
Ïî êîëãîñï³âñüêèõ ëàíàõ.
Ïîëå é ïîëå âçäîâæ ³ âøèèð,
³í - êîëãîñïíèé áðèãàäèð!
25
Îö³ºþ îñü ðóêîþ
(À ðóêà éîãî âàæêà) -
Ãíàâ â³í äîëîì ³ ãîðîþ
Çàâàäîâñüêîãî-ïàíêà.
Ùå é çåìë³ éîìó íàãð³á,
 àêóðàò - íà ö³ëèé ãð³á!
26
Äâ³ ðóêè ëþäèí³ äàíî.
Äå ¿õ ä³òè? Çðîçóì³â!
Îäí³ºþ áèòè ïàíà,
À äðóãîþ - êóðêóë³â.
Äâ³ ðóêè òåïåð ç ðóêè,
Áî âåäóòü - á³ëüøîâèêè!
27
Äâ³ ðóêè ³ ñåðöå òåïëå...
Ñê³ëüêè ñë³ç ñîëîíèõ ñïèâ
³í çà òåáå, ð³äíà çåìëå,
Çà òðè ìîðãè! Òðè ³ ï³â!
À òåïåð - ìîÿ òè îñü!
³ääàþ òåáå â êîëãîñï!
28
Éäå Ãðèí÷èøèí ïîëåì, ñòåïîì -
Çåëåí³º â³ëüíèé ëàí.
ϳä ÿñíèì ðàäÿíñüêèì íåáîì -
Ñàì ñîá³ Ãðèí÷èøèí ïàí!
Íà ñâî¿é çåìë³ êóº
Ùàñòÿ çíàéäåíå ñâîº.
29
Îä ñòàðîãî - øðàì íà ëîá³
Òà ùå ãóäçèêè ñòàð³,
Äå ëåæàòü îðëè äâîäçüîá³,
Çáèò³ ïðîìåíåì çîð³.
Øðàì - çàãëàäèòü äí³â ìåò³ëü,
À îðë³â - â³ääàì â óòèëü!
30
À çåìë³ ñòàðî¿ çìîðøêè
Çãëàäèì, çãî¿ì - ìîëîä³é!
Ãîëóá³ ìî¿ âîëîøêè,
Ñîëîâåº÷êó òè ì³é!
Õòî áàãàòøèé â ñâ³ò³ º?
Âñå öå - íàøå,
Âñå - ìîº!
31
гäíèé ñòÿã ãîðèòü íàä íàìè,
Ñåðöå ãð³º, îáí³ìà.
̳öíî Ãðèöü ñòî¿òü íîãàìè -
Íà ñâî¿é çåìë³! Äâîìà!
Òåïëå ñåðöå, ãîñòðèé ç³ð -
Ñâîãî ùàñòÿ áðèãàäèð!
ñ. Çàâèäîâè÷³, 1940
|
|
