Ïðî÷èòàíèé :  413
|
Òâîð÷³ñòü |
Á³îãðàô³ÿ |
Êðèòèêà
ÌÀÇÅÏÀ XI
Ìàçåïà — ïèñàð êóð³ííèé,
Þíàê ëóêàâèé ³ õîðîáðèé.
Éîãî æèòòÿ ðîçøèðèâ îáð³é
Ç æèòòÿì áåçïåðåñòàííèé á³é,
Ùîá çíÿâñü â³í ïòàõîì äî ç³ðîê.
Òà æàëü, â ѳ÷³ íåìà æ³íîê.
Âïåðåä! Ëþáîâ'þ ÿ ãîðþ,
² äî íàðîäó, ÷èé â³í ñèí,
×èÿ â áîþ íå ñõèáèòü çáðîÿ.
ß æ óêðà¿íåöü, ÿê ³ â³í,
Äèòÿ Êîìóíè ñâ³òîâî¿,
ß ïàðò³¿ ñâ ñèí
² ñèí äîíåöüêîãî ÿ ñòåïó,
Ùî ðîç³ðâàâ ïîòàëè ãàòü,
ß ñåðöåì õî÷ó ïîêàçàòü
Ñòðàøíó òðàãåä³þ Ìàçåïè,
² â í³é
â òîé ÷àñ ñòðàøíèé íåçãîäè
Òðàãåä³þ ìîãî íàðîäó:
Ìàçåïà íå îñÿã âèñîò,
Êóäè âåäóòü æèòòÿ ³äå¿…
 ãîäèíè çðàäè ³ íåãîä
Éîãî ïðîãðàëî ëèõî çëåº
Ç çåìë³ îìð³ÿíèõ ñâîáîä,
ßê áîãîì îáðàíèé íàðîä
Ïðîãíàâ â ëåãåíä³ Ìî¿ñåÿ.
Ëþáèâ Âêðà¿íó â³í äóøåþ
² çðàäíèêîì íå áóâ äëÿ íå¿.
À Êàðë Äâàíàäöÿòèé?!. Öå — òàê,
ßê Âàø³íãòîíîâ³ ôðàíöóçè
Äîïîìàãàëè. Àæ í³ÿê
Öå, ì³é òîâàðèøó ³ áðàòå,
Íå ìîæíà çðàäîþ íàçâàòè.
² õàé óïàâ â³í â áîðîòüá³
Íà çë³, ñêðèâàâëåí³ äîðîãè…
Öàð ïðàâîñëà⳺ ñîá³
Âçÿâ çà ñîþçíèêà ñòðàøíîãî.
Öåðêâè Ìàçåïà áóäóâàâ,
À öàð ³ç äçâîí³â ëèâ ãàðìàòè, —
² öèì, òîâàðèøó ³ áðàòå,
Õðåáåò Ìàçåï³ ïîëàìàâ.
² êðàñåíÿ ç³â'ÿëè áðîâè
Ðàçîì ³ç ñåðöåì ó Ìîëäîâ³.
³í ñåðöåì á³ëü íàðîäó ÷óâ,
Ùî âäàëü äèâèâñÿ êð³çü áàãíåòè.
² ºçó¿òîì â³í íå áóâ, —
Öå ò³ëüêè âèãàäêà ïîåòà.
² êðîâ ñò³êàëà íà ð³ëëþ,
Ñòèñêàëîñü êîëî âóæ÷å é âóæ÷å…
Î Ïóøê³í, ÿ òåáå ëþáëþ,
Òà ³ñòèíó ëþáëþ öå äóæ÷å!
Êîëèñü êàçàâ ìåí³ Êîðÿê:
“Ïåòðî áóâ âîëåþ ïðîãðåñà”,
² ðîçóì³â ïîåò öå òàê,
Ùî âïàâ ï³ä êóëåþ Äàíòåñà,
Õî÷ Êîðÿêà â³í ³ íå ÷óâ.
² íå õîò³â öå çðîçóì³òè,
Ïåòðà ââàæàþ÷è áàíäèòîì,
Ùî â íàñ êð³ïàöòâà â³ê çàâ³â
Íà ðàä³ñòü çëó áàãàò³¿â.
Êîðÿê êàçàâ: “Ùî — âàø Ìàçåïà!
Áàòóðèí á³äíèé â íüîãî áóâ,
À ó Ïåòðà áóâ ϳòåð!.. Ñòåïîì
Ìàçåïà àæ â Áåíäåðè ãóâ,
²ñòî𳿠ðîçáèòèé öåïîì”.
ß äóìàâ: “ßê æå Âàø³íãòîí,
Êîëè áóâ Ëîíäîí ó àíãë³éö³â,
Ùî çáàãàòèëèñÿ â³ä â³âö³â
² çàäàâàëè ñò³òó òîí!
Ùî ³ç Íüþ-Éîðêîì Âàø³íãòîí,
Ç ñåëîì íåùàñíèì ì³ã çðîáèòè
Ïðîòè ã³ãàíòà ç îñòðîâ³â!..
² âñå æ ã³ãàíòà â³í ðîçáèâ,
ßê â³òåð ðîçáèâàâ ñåðäèòèé
Ãðîìàäè õâèëü ï³ä ðàäèé ñï³â,
Êîëè ëàìຠñàäó â³òè!
×îãî æ Ìàçåïà íå ðîçáèâ
² íå çëåò³â â³í äî âèñîò?..
Áî íå ï³øîâ çà íèì íàðîä
Øëÿõîì ³ ðàäîñò³ é íà䳿.
Íå çðîçóì³â éîãî â³í ì𳿅
Òà é ÿê â³í çðîçóì³òè ì³ã
Íà ïåðåõðåñò³ çëèõ äîð³ã,
ϳä óðàãàíàìè íåãîä!..
Áî ïîìèëÿºòüñÿ é íàðîä,
² ãíåòüñÿ, ÿê â³ä áóð ëîçèíà,
Òà íå ëàìàºòüñÿ ç íåãîä.
Ïðîñòè ìåíå, ìîÿ Âêðà¿íî!
Òîá³ ìîëþñü… Ìåíå ïðîñòè!
Ìåíå æ áî ïîðîäèëà òè,
Ìåí³ äàëà òè êàð³ î÷³,
É ÿ áóòè âèðîäêîì íå õî÷ó.
Òè ó êðèâàâèõ çëèõ â³òðàõ
²øëà, íå ìàþ÷è êîðäîí³â,
 ãëóõèõ îãîëåíèõ ñòåïàõ
Íà ëþòó ðàä³ñòü öàðñüêèõ òðîí³â,
Íå òàê, ÿê Âåíãð³ÿ. Â ãîðàõ
Áóëà ¿¿ â³äïîðíà ñèëà,
Õî÷ òüìà ³ Âåíãð³þ äàâèëà,
Õî÷ ïðåäêîì áóâ ¿¿ Àò³ëëà.
Íå äîñÿãëè ìè òèõ âèñîò,
Ùî ñÿþòü ³íøèì â ìîð³ ñëàâè…
Áî ïîìèëÿºòüñÿ é íàðîä,
Êîëè íåìຠùå äåðæàâè.
Íåíà÷å çáèòå ãðàäîì æèòî,
Áóëè ìè ñåðåä ÷îðíèõ ï³ëü…
Áî íå ìîãëè ³ùå ðîáèòè
Öåíòðàë³çîâàíèõ çóñèëü,
Íå ïàíóâàëè â âëàñí³é õàò³,
Ïðîãðàâøè ç äîëåþ äâîá³é,
ßê ðîñ³ÿíè â äí³ ïðîêëÿò³,
Êîëè ¿õ ïîëîíèâ Áàòèé.
 íàñ Àêàäåì³ÿ áóëà
Ó òîé äàëåêèé, äàëüí³é ÷àñ,
Êîëè êóëüòóðà â íàñ öâ³ëà,
² íàâ³òü í³ìö³ â÷èëèñü â íàñ.
À Ìàòè-ѳ÷! ßäðî çâèòÿã!
²ùå Âîëüòåð ïèñàâ ïðî íå¿,
Ïðî ìàëèíîâèé ñëàâè ñòÿã,
Ùî ãîðäî ìàÿâ íàä çåìëåþ,
Àæ â³ä Äóíàþ ïî Ñèâàø,
Ùîá íàì â â³êàõ íå çíàòü çàãèíó
² ñëàâèâ íàøó Óêðà¿íó
Ñàì Ñàãàéäàê — Ñóâîðîâ íàø.
Õ³áà öå âèêðåñëèø? Î í³!
Öå — ñåðöå âèðâàòè ³ç áîëåì
²ç ãðóäåé âëàñíèõ, ùî ãóäóòü
Îä áóð ÷óòòÿ… ͳ, íå çàáóòü
Íàì Âîéíàðîâñüêîãî í³êîëè!
 Ñèá³ðó çãàñ â³í, îäñòðàæäàâ
ϳä ïëà÷ òàéãè ³ ðåâ íåãîäè…
Éîãî Ðè뺺â îñï³âàâ,
Áåçñìåðòíèé ñèí ñâîãî íàðîäó.
Ñóäüáó ïîåòîâó êàíäàëüíó
Êëÿíóñü ÿ îñï³âàòè òåæ
² ñìåðòü éîãî íà òë³ ïîæåæ…
Öå áóäå ï³ñíÿ ïðèâ³òàëüíà.
Ïðî öå êàæó, ùîá êîæåí çíàâ.
Ïðî “Ìàëîðîñ³þ ïå÷àëüíó”
É ñàì Ïóøê³í òåæ êîëèñü ïèñàâ
 ñâî¿é “Ïîëòàâ³”. Íàø Òàðàñ,
Ùî áàòüêîì ñòàâ íàâ³ê äëÿ íàñ,
Íå ïîëþáèâ ¿¿, áðàòîâå,
Õî÷ ³ ó í³é íàòõíåííå ñëîâî
×åêàííå, íà÷å êðîê³â ì³äü.
Òà ³ çà ùî ¿¿ ëþáèòü!
“Äîíîñ íà ãåòüìàíà-çëîäåÿ
Öàðþ Ïåòðó îò Êî÷óáåÿ”?!
Áî á³äíèé ãåòüìàí íå “çëîäåé”,
À Êî÷óáåé — öå æ Êó÷óê-áåé,
Òîìó é òàê³ éîãî ä³ëà.
Áàòèÿ êðîâ ó í³ì òåêëà,
Ó ãîëîâ³, ùî âèéøëà ç ñòåïó,
Ùî â³äðóáàâ ¿¿ Ìàçåïà.
Íó, ãîä³ â³äñòóï³â. Ïîðà!
Ïîðà, òîâàðèøó ³ áðàòå,
Êîíÿ êðèëàòîãî ñ³äëàòè,
Ùîá çíîâó ëåò éîãî â³ä÷óòü, —
² “ç Áîãîì”, ÿê òî êàæóòü, â ïóòü!
Äæåðåëî: "²âàí Ìàçåïà", Êè¿â, "Ðàä.ïèñüìåííèê", 1991.
|
|
